ဝၚ်ခမ္ဍောန်
- သၞာံ ၂၀၂၁၊ ဂိတု ဖေတ်ဖဝါရဳ (၁) တၠအဝဵုပၞာန်ဗၟာ သီကၠုၚ်အဝဵုတုဲ ကောန်ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ဟွံဒုၚ်တဲပွမသီအဝဵုတုဲ ဗကပ်ကၠုၚ်ဗဗေၚ်အလုံကၟိန်ဍုၚ်မွဲရ။ နူဂှ်မွဲကဆံၚ် ပလီုကၠေံ သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန် ကေုာံ တၠအဝဵုနာနာ တအ်တုဲ သွက်ဂွံဒက်ပတန်အာ ကၟိန်ဍုၚ်ဖေတ်ဒရေဝ်မွဲမာန်ဂှ် သၟာပၠန်ဂတးညးဍုၚ်ကွာန်တအ် မံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်ရောၚ်။
- သၞာံ ၂၀၂၁၊ ဂိတုမါတ် (၃၁) ဂှ် လလောၚ်ကၠုၚ် ဖေတ်ဒရေဝ်ဒဳမိုကရေဇြဳ ကၞပ် (၁) (၂)ရ။
- ပ္ဍဲ သၞာံ ၂၀၂၁၊ ဂိတုအဨပရေဝ် (၁၉) ဂှ် ဒက်ပတန်ကၠုၚ် ကမ္မတဳပံၚ်ကောံရေၚ်တၠုၚ်ကေၚ်ကာဍုၚ်မန် (Mon State Interim Coordinating Committee – MSICC) ရောၚ်။
- နူဂှ်မွဲကဆံၚ် ဒြဟတ်ဂကောံဂွံကၟောန်ခိုၚ်တိုန်မာန် ကၠောန်သ္ပကၠုၚ် သ္ဘၚ်သဳကၠဳမွဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၃၊ ဂိတုဂျာန်နဝါရဳ (၂၁-၂၂)ဂှ်တုဲ ပြံၚ်သၠာဲကၠုၚ် ကံၚ်ဇြဳဖေဝ်ဒရေဝ်ဍုၚ်မန် (Mon State Federal Council) ရောၚ်။
ရန်တၟံပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်
- သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန် ကေုာံ သၞောတ်တၠအဝဵုနာနာ ညံၚ်သ္ဂောံကၠေံဗဒန်အာ။
- ဝါဒမဟာဂကူ Chauvinisms ကေုာံ ရပ်စပ်နကုသၞောတ်ဒဳမိုကရေဇြဳတုဲ နူဝါဒမဟာ ဗော်ဇၞော်တအ် ကေတ်ဇၞးသ္ပမာန် (Majority Tyranny) တအ် ညံၚ်သ္ဂောံကၠေံဗဒန်အာ။
- ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ် ညံၚ်သ္ဂောံကလိဂွံ အခေါၚ်တုပ်သၟဟ် ကေုာံ သၞောဝ်ဇကု ခၞံကေတ်တ်မာန်။
- ပလီုကၠေံ သၞောဝ်ဒက်ပတန် ၂၀၀၈ တုဲ ဒက်ပတန်ကေတ် ကၟိန်ဍုၚ်ဖေတ်ဒရေဝ် ဒဳမိုကရေဝ်ဇြဳဇေတ်တ်မာန်။
စၞောန်ဂၠံၚ်တရဴပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်
- ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဏံ ညးမစှ်ေစးကု သၞောတ်တၠအဝဵု ကောန်ဂကူမန် ကေုာံ ကောန်ဂကူတၞဟ်သ္အာၚ်ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ် ပံၚ်ဗစပ်တုဲ ခၞံဒက်ပတန် ကံၚ်ဇြဳဍုၚ်မန်(ကဆံၚ်တွဵုရး) ရောၚ်။
- စန်ပကောံအာ ဂကူမန် တန်တဴကၠုၚ် သ္အာၚ်နူတွဵုရးမန်တုဲ မပါလုပ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပၠန်ဂတးတၠအဝဵုပၞာန် ကေုာံ ဂကူမန်စိုပ်ဍုၚ်သ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်။
- ဖျေံဏာ ကိုန်စဳဇန် အုပ်ဓုပ်ဍုၚ်မန်ရာမညအခိၚ်အကြာ (Interim Mon State Administrative Arrangement) မွဲရောၚ်။ ကိုန်စဳဇန်ဝွံ သ္ပသ္ဇိုၚ်ကဵု သ္ဂုတ်သွာတ် သ္ဘၚ်သဳကၠဳညးဍုၚ်ကွာန် အလန်ပထမ၊ နူ NUCC ဖျေံကၠုၚ်လဝ်ချာတာ ပဋိညာဉ်ဖေဝ်ဒရေဝ်ဒဳမိုကရေဇြဳ ကၞပ်(၁) ကၞပ်(၂) ကေုာံ လိက်သ္ဇိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေရာမညဍုၚ်မန် (မူအပြောံတတိယ) တအ်ရောၚ်။
- ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵု ကိုန်စဳဇန် အုပ်ဓုပ်ဍုၚ်မန်ရာမညအခိၚ်အကြာတုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်မန် ပွမဒးသုၚ်စောဲအဝဵု နတဲတအ်ဂှ် ဓၟံက်အာရုပ်ရဴ ညံၚ်သ္ဂောံ ကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရေဝ် ဂွံမံက်ဂတဝ်အာ၊
- သ္ပသ္ဇိုၚ်ကဵု ချာတာ ဖေဝ်ဒရေဝ်ဒဳမိုကရေဇြဳပဋိညာဉ်တုဲ သ္ဇိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေရာမည မဍိုက်ပေၚ်ကဵုအဝဵု (၃)တန်မာန် ညံၚ်သ္ဂောံမံက်အာဂှ် ပံၚ်ဗစိုပ်ကု ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ် မတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲတွဵုရးရာမညဍုၚ်မန်တအ်တုဲ ထမံက်အာရောၚ်။
- ပ္ဍဲအခိၚ်ကာလပရေၚ်ပြံၚ်သၠာဲဏံ ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရေဝ် ရာမညဖေဝ်ဒရေဝ်ဍုၚ်မန်ဝွံ သ္ပစၞးနယူနေတ်မွဲတုဲ အလဳုအသဳတွဵုရးရာမညမွဲ ညံၚ်သ္ဂောံမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်မာန်ဂှ် ဗၟံက်အာရုပ်ရဴရောၚ်။
- ပ္ဍဲအခိၚ်ကာလပရေၚ်ပြံၚ်သၠာဲဝွံ ပံၚ်ဗစိုပ်အာကု ဂကောံသၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မတန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်တအ်တုဲ ချူဓဇက်အာ ကိန်စဳဇန် ပရေၚ်ပြံၚ်သၠာဲရာမညဍုၚ်မန် မွဲရောၚ်။
- ပ္ဍဲဒက်ပတန်ဒၟံၚ် ကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရေဝ်ဒဳမိုကရေဇြဳ သွက်အနာဂတ်ဝွံ ဇၟာပ်ပ်ကဏ္ဍ ပၟိက်ဇၞော်ဇၞော်တအ်ဂှ် ရီုဗၚ်ပါလုပ်အာရောၚ်။
ညးသ္ပစၞးဂကောံ ကေုာံ ပူဂဵု မပါလုပ်ဂမၠိုၚ်
- ညးစၞးဂကောံပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်ဂမၠိုၚ်
- ညးစၞးဂကောံ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်
- ညးစၞးဂကောံမှာဇန် ပ္ဍဲတွဵုရးဂမၠိုၚ်
- ညးစၞးဂကောံ စိုပ်ဍုၚ်သ္အာၚ် ဂကူမန်/သ္ပသ္ဇိုၚ်ကဵုဂကူ (ပ္ဍဲတွဵုရးမန်) တအ်ဂမၠိုၚ်
- ညးစၞးဂကောံ ပၠန်ဂတးကုတၠအဝဵု ဒြဟတ်ပၠန်ဂတးတမ်က္ညၚ်တအ်ဂမၠိုၚ်
- ညးစၞးဂကောံ CDM ပၠန်ဂတးကုတၠအဝဵုဂမၠိုၚ်
- ညးစၞးဂကောံ ကောန်ဍုၚ်အရၚ် မတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲတွဵုရးမန်ဂမၠိုၚ်
- ညးစၞးဂကောံညးဗြဴ သ္ပသ္ဇိုၚ်ကဵုဂကူ မတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲတွဵုရးမန်ဂမၠိုၚ်
- ညးစၞးဂကောံသၟတ် သ္ပသ္ဇိုၚ်ကဵုဂကူ မတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲတွဵုရးမန်ဂမၠိုၚ်
- ညးစၞး တၠပညာကဵုကသပ်ကု MSFC မာန်ဂမၠိုၚ်